15-02-2023

Ervaringen Minor Tweede Wereldoorlog 2022-2023 (7)

Als ik mensen in mijn omgeving vertelde wat we gingen doen, kreeg ik vooral moeilijk kijkende gezichten als reactie en zinnen als ‘poeh, dat lijkt me erg zwaar’ en ‘jeetje, nou mij niet gezien hoor’. Ik was zeker voorbereid op een zware excursie/studieweek, maar het onderwerp interesseert me en met het vermijden van dit onderwerp omdat het zwaar is is naar mijn idee geen goede reden. Met oogkleppen op mis je belangrijke informatie. Vogelsang vond ik een prachtige locatie. De ligging en het complex in het algemeen, het is nog bijna compleet. De rest van de week was zo volgepland dat ik wat langer nodig had om de locaties en verhalen op me in te laten dalen. Op de momenten zelf had ik niet altijd door wat voor indruk het bij me achter liet, maar tijdens het uitwerken van dit verslag viel meerdere keren pas het besef. Bij Bergen Belsen werd ik steeds uit het moment gehaald door steeds opnieuw de bus in te stappen, achteraf vielen de losse momenten pas daadwerkelijk op hun plek. Dora-Mittelbau was een hele interessante locatie en de gids wist een hele hoop te vertellen, maar door de vertaling duurde alles dubbel zo lang. Normaal gesproken geen probleem, maar het was zó koud en we stonden zo lang stil, ik werd af en toe afgeleid door m’n gevoelloze tenen. De introductie met de foto’s en vragen stellen vond ik een prettige manier van informatie tot me nemen. Ravensbrück heeft persoonlijk de meeste indruk op me gemaakt. Ik kan niet precies vertellen waarom, want alle plekken waren interessant met een hoop informatie, maar met deze plek heb ik me het meeste verbonden gevoeld. Dit is iets heel raars om te zeggen want ik heb geen enkele link met deze plek, zolang ik weet, maar hier kwamen dingen als besef en contrast het meest dichtbij. En ook hier had ik het stervenskoud, daar niet van. De rondleiding richting het dorp duurde iets te lang en ook hier was ik uiteindelijk afgeleid door m’n koude tenen, maar heeft geen afbreuk gedaan aan de algehele ervaring. Misschien heeft de slaapplaats meegeholpen aan de algehele ervaring. Misschien heeft de zichtbare doorlopende geschiedenis van na de tweede wereldoorlog ervoor gezorgd dat de plek minder op pauze heeft gestaan. De laatste locatie, Wewelsburg, was een hele mooie locatie en met een nieuwe en interessante kijk richting het Derde Rijk, maar deze locatie heeft persoonlijk de minste indruk achtergelaten. De echo ruimte was indrukwekkend, de Zwarte Zon was uniek en het concentratiekamp verborgen, maar misschien valt het na de andere zware locatie bijna als ‘luchtig’. Ik vond het zelf erg jammer dat alle musea in Duitsland vooral de Duitse taal als voertaal hebben en het niet aanvullen met Engels om het toegankelijker te maken voor een breder publiek. Op deze manier heb ik niet de optimale ervaring gehad in de musea, soms wist ik niet eens precies waar ik naar keek; werden de mensen die hier gewoond werden op een positieve- of negatieve manier tentoongesteld? De twee dingen die voor mij naar voren tijdens en na de reis waren; - Hoe afgestompt we allemaal raakten. In het eerste blok hebben we de theorie van Browning geleerd over hoe omstandigheden mensen steeds verder van humanitaire grenzen deed verwijderen door bijvoorbeeld ‘gewenning’. Wij hebben in het afgelopen half jaar zo veel informatie ontvangen en beeldmateriaal gezien, dat we niet meer afschrikken van de plekken die we bezochten. Na het eerste bezoek aan Dora-Mittelbau had ik het volgende gesprek met een vriendin; Ik: En ik merkte net al op dat het een beetje beangstigend is hoe wij dit programma doorlopen en hoe weinig het ons lijkt aan te tasten, wij raken ook een beetje afgestompt. Leslie; Maar dat is op zich toch wel goed? Want als je je alles aantrekt, nu al, dan ga je het zwaar krijgen. Ik: Ja dat klopt, maar we hebben al zo veel informatie gehad en we krijgen alleen maar meer. Ik heb geleerd hoe gevaarlijk gewenning kan zijn, want op die manier werden mensen in die tijd ook steeds sadistischer, etc, en dat begrijp je na die lessen wel, maar als je vervolgens zelf steeds minder aangedaan lijkt te zijn door dit soort plekken, dan begrijp je pas hoe subtiel dat in z’n verloop gaat. - Het tweede dat ik tijdens deze reis heb geleerd, ook al viel dit besef pas toen ik tijdens het verslag naar het totaalplaatje keek, is; Het besef hóé goed er over alles werd nagedacht door de Nazi’s. Het systeem is zo gecompliceerd geweest, maar met als doel om zo effectief en (emotioneel) vernietigend te functioneren. Gaandeweg zijn er natuurlijk nieuwe ontwikkelingen geweest en nieuwe ideeën ingezet, maar het doel is altijd zeer duidelijk geweest en ze wisten hoe ze mensen en situaties zo moesten manipuleren dat ze niet gedwarsboomd werden. Op zich is het als ik het zo verwoord niet eens nieuwe informatie, maar ik heb in Duitsland geleerd hoe veel verder dit ging dan ik ooit had kunnen bedenken. Om m’n hoofd leeg te maken na uren met m’n neus in dit vrolijke onderwerp te hebben gezeten, ben ik gaan krabbelen en kleuren. Het is zeker geen meesterwerk, maar ik kan de schets net zo goed toevoegen aan het portfolio. Er is een soort visualisatie van het Nazi regime te zien. Mensen moesten vasthouden aan wat ze geboden werd om niet naar beneden te storten. Soms zijn dit mensen die geen keuze hadden, zoals dorpelingen die hun hoofd boven water probeerden te houden, maar in sommige gevallen hebben mensen hier ook misbruik van gemaakt en zichzelf omhooggewerkt ten koste van anderen. Om dit Nazi bolwerk heen zijn de gecompliceerde gedachtegangen te zien die leidden tot hun doelen en overtuigingen. Het is een wat vage uitleg voor een vage tekening, maar dit is wat er in mijn hoofd afspeelde.  Ik merk nu al dat als iemand iets ter sprake brengt van de tweede wereldoorlog, dat ik klaar sta om ‘in discussie’ te gaan. Veel van de onderwerpen die ter sprake worden gebracht kan ik nu verder uitleggen met oorzaken en beweegredenen eromheen, maar ook vaak ontkrachten. Ik hoor nu vaker uitspraken om me heen die helemaal niet blijken te kloppen, zo heb ik afgelopen jaar geleerd. Zo heb ik al een geschiedenislesje aan een vriendin gegeven nadat ze zei; “Ik ben verhuisd naar Wageningen en ik ken iemand die bij ‘Hotel de Wereld’ werkt. Dat hotel moet jij wel kennen, aangezien het zo belangrijk was in de tweede wereldoorlog.” Tot op dit soort moment heb ik niet door hoeveel informatie ik eigenlijk tot me heb genomen tijdens deze minor. Als ik uiteindelijk mijn studie tot Tolk Nederlandse Gebarentaal heb afgerond, dan hoop ik deze kennis in te kunnen zetten als gids in musea die rondleidingen geeft in gebarentaal. Ook als dit niet is waar ik te werken kom, dan zal ik altijd blijven zoeken om deze kennis op een andere manier in te zetten. Mijn interesse ligt bij geschiedenis en ik zal er alles aan doen om hier ooit werk mee te kunnen combineren. Ik heb genoten van het onderwerp, de manier van leren en het eindelijk voelen dat ik ergens op m’n plek zit en er goed in ben. Ik weet dat dit onderwerp bij me past en ik ben zeker van plan meer plekken te bezoeken en mijn kennis verder uit te breiden. In het ideale plaatje vind ik een manier om dit onderwerp later in mijn beroep te verweven. Ook wil ik al jaren graag het leger in en ik had dit na mijn studie in de planning zitten, maar met deze nieuwe informatie en inzichten kijk ik misschien op een andere manier hiernaar. Misschien heeft deze nieuwe informatie wel nieuwe interesses met zich meebracht waar ik mij nu nog niet van bewust ben. Het was een zeer interessant en stimulerend jaar. Ik ben 100% tevreden met mijn keus en nu begint het acceptatieproces dat het al weer is afgerond. De groep was top, de lessen waren top, Duitsland was top. Zoals de jongens zouden zeggen; W ’s Army. 

D B