Ik had de verwachting dat de te bezoeken Lieux de Mémoires veel meer impact op mij zou hebben dan de Nederlandse Lieux de Mémoires. Andere verwachtingen waren dat ik met het bezoeken van de Lieux de Mémoires en de reis door Duitsland ook wat van de Duitse steden en landschappen zou zien, er ruimte zou zijn voor cultuur snuiven zal ik maar zeggen. Dat was minder het geval.
Ik heb de bezoeken als leerzaam en verhelderend ervaren, de impact van de Duitse Lieux de Mémoires was minder groot dan verwacht. Het bezoeken met een groep mensen past denk ik minder bij mij. Het samen zijn, de gezelligheid en de hele dag en avond aanstaan maakte toch dat ik eerder/meer was afgeleid en minder tot mijzelf kon komen. Alleen zijn met mijzelf en met dat wat zich voor doet of waar ik mij over laat informeren komt mijn reflectie en introspectie meer ten goede. Locaties die ik nog eens wil bezoeken en wat ik bezoekers zou willen meegeven staan beschreven in deel 1 en 2 van dit portfolio.
Mijn leeropbrengst is dat ik zelf informatie heb opgezocht op verschillende websites, ik ben echt op onderzoek uitgegaan. Iets wat veel tijd kostte, maar wat heeft bijgedragen aan mijn kennis over de Tweede Wereld Oorlog en aan mijn verslaglegging in dit portfolio. De leeropbrengst is ook dat ik denk dat ik mbo-studenten voldoende kan begeleiden bij het bezoeken van de Lieux de Mémoires in Nederland en ook in Duistland. Ik kan er veel over vertellen en daar hou ik ook van. Een andere leeropbengst is dat ik daarin ben bevestigd door mijn kinderen en partner. Hoe fijn is dat!
Ook heb ik ervaren dat de kaders die ik heb meegekregen hoe dit portfolio vorm te kunnen geven mij hebben geholpen. Het maakte dat ik minder twijfels had en minder bleef hangen in allerlei mogelijke ideeën over het portfolio. Mijn leeropbrengst is dat ik ook mijn mbo-studenten kaders ga bieden, die hen wellicht helpen bij het maken van een portfolio.
Als leeropbrengst heb ik ook ervaren dat oordelen en meningen het verbreden van mijn referentiekader in de weg staan.
De grootste leeropbrengst voor mij is dat ik de wereld, inclusief de wereldpolitiek en de grote nationale en internationale bedrijven anders ben gaan bezien. Ik kan stellen dat ik minder naïef ben geworden door de opgedane kennis en de verbindingen en verbanden die dat heeft opgeleverd. Het is de zoektocht naar macht en overwinning wat politieke leiders en politieke bewegingen drijft.
Het is niet altijd zoals het lijkt. Er is een hele
dunne scheidslijn tussen goed en kwaad. Naar mijn mening hebben omstandigheden,
opvoeding en historisch-DNA invloed op het menselijk gedrag. Een open deur zul
je denken, maar ik heb geleerd dat de krachten die spelen in oorlogstijd ook
spelen in vredestijd. Ik heb zelf de vraag gesteld vooral bij kamp Ravensbrück
en bij de kliniek in Bernburg; ‘wat zou ik doen in een situatie als gevangene
of als medewerker van de kliniek? Het is een vraag die ik voor het volgen van
deze minor heel legitiem vond. Nu denk ik dat deze vraag niet gesteld moet
worden, dat het een zinloze vraag is. Hoe kan ik, opgegroeid in vrijheid
antwoord geven op; ‘Wie ben ik dan en wat doe ik dan?’. Deze leeropbrengst neem
ik ook mee als professional, omdat ik heb gemerkt dat in lessen het vaak over
dit soort onzin vragen gaat. Het leidt af van waar het werkelijk over moet
gaan, het feitelijk verklaren waarom er dingen gebeuren zoals ze gebeuren, hoe
afschuwelijk ze ook zijn. Dat geeft de ander inzichten die ze laat kijken
vanuit andere perspectieven en dat is leren.
Het belang voor mijzelf is dat ik met deze nieuwe inzichten mij blijf verdiepen, dat ik kritisch blijf denken door mezelf vragen te stellen en ook de ander vragen te blijven stellen. In discussies met anderen over politieke kwesties, nieuwsfeiten ga ik een meer kritisch observerende houding aannemen, ik laat de ander denken en praten. Ik parkeer mijn gedachten en probeer met de ander in gesprek te blijven over het onderwerp. Ik wil weten wat de ander bezighoudt. Ik wil zeker niet belerend doen over het onderwerp de Tweede Wereldoorlog, maar ik wil wel de ander uitdagen om vanuit een breder referentiekader deze periode van de geschiedenis te belichtten. Waarbij voor mij de uitdaging licht om koppelingen te maken met de hedendaagse gebeurtenissen die zich afspelen in de huidige maatschappij en wereld van mij, mijn familie en mijn studenten en collega’s.
N B