
Mijn kennis over WOII is in ieder geval een stuk groter
geworden. Dat gebeurde al bij de eerste excursie door naar een Duitse
begraafplaats te gaan. Veel mensen zullen raar opkijken als ze horen dat er een
Duitse begraafplaats in Nederland ligt. Maar deze mensen die daar liggen hebben
daar ook bij lange na niet allemaal voor gekozen. En dat is wat op dit moment
de essentie van mijn kennis is over WOII, verder kijken dan je neus lang is.
Zal iedereen zelf de keus hebben gemaakt – of niet hebben gemaakt – om bepaalde
dingen te doen. Waarom zat maar ¼% van de Nederlandse bevolking ten tijde van
de oorlog in het verzet? Heeft het verzet überhaupt wel iets noemenswaardig
gepresteerd. Het koningshuis, wat heeft die nou eigenlijk ten tijde van de
oorlog voor Nederland betekent. Had iedereen in Nederland wel echt ‘’last’’ van
de oorlog of hebben veel mensen het ook als een fijne periode ervaren?
Ik wilde meer dan alleen het bekende beeld van de oorlog te
weten komen. Hier is zeker aan voldaan. Ik heb ontzettend veel geleerd en
gezien over WOII. Hoe zijn mensen in staat tot zulke gruwelijkheden te komen?
Niet een vraag waarvan ik had gedacht dat ik die zou hebben aan het begin van
de minor, maar een vraag waar ik wel wijzer door ben geworden hoe mensen denken
en reageren in oorlogstijd. Meedoen met de menigte? Bang om buiten de groep te
vallen? Iedereen doet het dus dan moet ik ook wel? Eén tegen 100? Allemaal
antwoorden op de vraag hoe een volk in staat is een ander volk volledig uit te
roeien, wat ook bijna is gelukt.Wat zien wij nog terug in het dagelijks leven met betrekking
tot WOII? Een vraag waar op veel verschillende antwoorden mogelijk zijn. In het
dagelijks leven zien we niet echt veel terug van de oorlog. Ten tijde van 4 en
5 mei zien we dat wel – alhoewel 5 mei, in hoeverre zijn we dan nog bezig met
WOII in plaats van met een reden om feest te vieren – terug in Nederland en op
de verschillende plekken die belangrijk zijn geweest ten tijde van de Tweede
Wereldoorlog. Ik vind het ergens ook niet raar dat we nog zo weinig terugzien
in het dagelijkse leven. Waarom zouden we er ook nog zo veel en bewust mee
bezig moeten zijn? Zo lang we inderdaad maar blijven herdenken en stilstaan bij
wat er is gebeurd.
Wat ik heb geleerd als mens en als professional tijdens deze
minor? Als mens heb ik vooral geleerd dat het heel makkelijk is om te geloven
in een beeld dat in de afgelopen 70 jaar is ontstaan over WOII, maar dat zoiets
groots ontzettend veel facetten heeft. Zien we wel echt wat er is gebeurd of
nemen we genoegen met het verhaal dat ons wordt verteld? Nieuwsgierig blijven
en kritisch nadenken over wat er tegen je wordt gezegd of aan je wordt geleerd
is een ontwikkelpunt. Als professional heb ik van deze minor ontzettend veel
geleerd. Wordt ons met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog wel het juiste
geleerd? Ja als je kijkt naar alleen het verloop. Duitsland krijgt een nieuwe
leider – de nieuwe leider heeft grootheidswaanzin en de verkeerde opvattingen
over het Joodse volk – komt aan de macht – valt in 1939 Polen binnen – in 1940
Nederland – wilt Europa veroveren maar verliest in Rusland waardoor de oorlog
uiteindelijk verloren wordt. En o ja, we hebben ook Anne Frank nog die altijd
benoemd moet worden. Op zichzelf een hele duidelijke en logische uitleg aan
leerlingen van – in mijn geval – 11/12 jaar. Maar kunnen die kinderen niet ook
al verteld worden over de omstanders in zowel Nederland als in de rest van
Europa, dat het verzet in Nederland eigenlijk niet zoveel voorstelde, dat de
mensen dapper zijn om het te doen, maar dat het niet heel veel heeft geholpen.
Dat het koningshuis ten tijde van WOII eigenlijk een farce is en Prins Bernhard
wordt gezien als held in oorlogstijd maar in principe 0,0 bijdrage had aan het
verzet en aan de bevrijding. Dat de vrede van Nederland helemaal niet in
Wageningen werd getekend en dat het Nederlandse volk na afloop van de oorlog
nóg antisemitischer was dan aan het begin van WOII.
In mijn toekomstig handelen als leerkracht is het voor mij
van belang geweest dat ik in deze Minor heb ingezien dat lesgeven door een
gepassioneerd docent van essentieel belang is. Een docent die niet van te veel
poespas en onzinnige dingen houdt. Dat het van tevoren duidelijk is voor de
studenten wat er verwacht wordt en opgeleverd moet worden, dit is van grote
waarde voor de rust bij leerlingen/studenten en dat veel docenten daar een
voorbeeld aan kunnen nemen. Verder zal ik mijn eigen WOII-onderwijs wel op een
andere manier vormgeven dan ik tot nu toe bij veel van mijn stagebegeleiders en
oude leerkrachten heb gezien. Wijk af van de gebaande paden, laat veel beelden
zien, laat leerlingen zelf ontdekken en zelf een mening vormen op basis van wat
ze lezen en zien. Wees kritisch op wat er gezegd wordt en wat er ontdekt wordt
door leerlingen ten opzichte van WOII. Probeer ook zelf steeds ‘verder te
kijken dan je neus lang is’ en kritisch blijven kijken en nadenken over wat je
ziet.
Daan de Vries.