Boudewijn Kok geeft
vandaag in de ochtend de gastles. Boudewijn is geboren in
1974 en is in 1995 op uitzending geweest naar Srebrenica.
Boudewijn begint zijn
verhaal met de soundtrack van zijn leven en hij heeft mij gelijk te pakken, de
muziek die voor hem van betekenis is en de beelden maken mij emotioneel. Boudewijn vervolgd met
zijn verhaal, nu krijgen we het verhaal over Srebrenica te horen van een
insider.
Tijdens het luisteren
herken ik een aantal dingen in de verhalen die hij verteld, de slechte
voorbereiding voordat ze vertrekken, de gebrekkige informatie over de situatie
waarin ze terecht gaan komen, de slechte communicatie, de frustratie over
machteloosheid, de frustratie over het alleen voelen. Als hij klaar is worden er
vragen gesteld, als hij verteld dat hij na terugkomst in Nederland eigenlijk
direct de militaire dienst heeft verlaten begrijp ik hem meteen, ook ik was er
uiteindelijk helemaal klaar mee.
Ik vraag hem hoe hij zo
ver is gekomen dat hij zijn verhaal zo kan vertellen, zelfs aan volle klassen,
zegt praten, veel praten. Ik bewonder hem hierin,
hij verteld zijn verhaal nuchter, duidelijk en heel helder zonder er een stoer
of zielig verhaal van te maken.
Ik heb wel therapie gehad
en daar heb ik heel veel aan gehad maar ik ben nog steeds niet zo ver dat ik
mijn verhaal op die manier met zo veel rust kan vertellen.
Middags hebben we een
gastles van Kolonel Frohling, hij begint met te vragen wie er in dienst is
geweest en wie er is uitgezonden en waar naar toe, als wij hierop geantwoord
hebben (wat ik een beetje met tegenzin doe omdat ik vandaag eigenlijk geen zin
heb om hier inhoudelijk op in te gaan) vraagt een medestudent “en wat heeft u dan gedaan?” een zeer
terechte vraag naar mijn idee anders hadden we het volgens mij niet gehoord.
De man vertelt als een
echte beroepsmilitair, zeer zakelijk. Ik krijg niet het idee dat hij de klas
erg aanspreekt, we krijgen best veel informatie maar uiteindelijk heb ik niet
echt veel nieuwe kennis meegekregen. Ik heb het gevoel dat hij veel heeft
gedaan maar een echt verhaal zoals vanmorgen is het niet, ik vind het meer een
soort voorlichting les en ik betrap mij er op dat ik denk dat de man behoorlijk
weinig in de daadwerkelijke frontlijn is geweest, volgens mij heeft hij in de
logistieke kant veel gedaan.
Onderweg naar huis vraagt
Ramon mij hoe ik de ochtend les vond “want
het is toch ook een beetje jou verhaal” Ik zeg dat de situaties waarin
Boudewijn zich bevond wel heel anders zijn dan waarin ik mij bevond en dat ik
altijd dit soort verhalen even een paar keer door mijn hoofd moet laten gaan om
er echt grip op te hebben maar hij heeft wel gelijk en ik denk aan de woorden
die Boudewijn en nog vele anderen hebben gezegd:
“de oorlog in mij is pas over als ik zelf dood ben” en wat mijzelf
betreft hebben ze allemaal gelijk.
Erik Terwel